Turenne, de laatste vrijstaat van het koninkrijk

Op weg naar het zuiden van Frankrijk, van Brive in de richting van Toulouse, passeert u een bijzonder stukje Frankrijk. Ga even van de snelweg af en bezoek Turenne, een plek met een rijke geschiedenis.

Karel de Grote

Na het overlijden van Karel de Grote (9e eeuw) is Frankrijk verscheurd achtergebleven. In de nalatenschap van Karel de Grote konden tal van kleine feodale staatjes ontstaan, en zo wordt Turenne rond 823 de vestigingsplaats van de eerste van de Heren van Turenne. Door mee te vechten in de kruistochten, krijgen de Heren van Turenne grote privileges, en overheersen ze vanuit hun burcht een steeds groter wordend gebied.

Bloeiperiode Turenne

De absolute bloeiperiode van Turenne ligt in de 14e tot de 17e eeuw. Op het hoogtepunt strekt het grondgebied zich uit over grote delen van wat nu de departementen Lot, Corrèze en Dordogne zijn, en telt het zo’n 100.000 inwoners.
In het bestuur van de onderdanen heeft Turenne praktisch autonomie. De-koning van Frankrijk moeten ze enkel de nodige eer bewijzen, van belasting aan de koning zijn ze vrijgesteld, en over eigen grondgebied ligt de macht volledig bij de Heren van Turenne. Toen de koning zo bijvoorbeeld de verbouw van tabak verbood in Frankrijk, gold die regeling niet voor Turenne, waar de tabaksvelden bijgevolg juist toenamen.

Vier families

In de loop der tijd heersen er vier verschillende families over Turenne. Uit de Beaufort-familie kwamen twee Avignon-pausen, en een beruchte graaf, Raimond de Turenne. Na de familie Beaufort volgde de familie-la-Tour d’Auvergne, die grote macht zou krijgen. Henri de la Tour d’Auvergne wordt maarschalk onder koning Henri IV en trouwt in 1595 in Den Haag met Elisabeth van Nassau, de dochter van Willem van Oranje. Het graafschap Turenne is inmiddels protestants en komt zo in het midden te staan van de godsdienstoorlog tussen protestanten en katholieken.
Gedurende zo’n acht eeuwen lang was Turenne min of meer onafhankelijk van de Franse kroon, tot in 1738. De laatste van de familie La Tour d’Auvergne verkocht het graafschap toen namelijk aan koning Louis XV, om zo zijn gokschulden te kunnen aflossen. De inwoners van het gebied waren vanaf dat moment onderdanen van de koning, en werden aan hem belastingplichtig. Op die manier kwam er dus een einde aan de quasi-onafhankelijkheid van het laatste feodale graafschap van Frankrijk.

Overblijfsel van Turenne

Vandaag de dag is Turenne een klein plaatsje, met zo’n 750 inwoners. Omdat Louis XV direct na de koop van Turenne het kasteel liet vernietigen, is er van de eens grootse burcht weinig over. De contouren zijn echter nog duidelijk aanwezig, alsook de twee belangrijkste torens. De hoogste, de Tour César, is tegelijk de oudste. Ooit gebouwd als uitkijktoren en voor de communicatie met verderop gelegen torens, nu kunt u er bovenop klimmen om te genieten van een magnifiek uitzicht over het stroomgebied van de Dordogne. Het is vooral daarboven dat u een idee krijgt van de grootsheid van het graafschap Turenne: met mooi weer kunt u zelfs de honderd kilometer verder gelegen vulkanische bergtoppen van de Cantal bewonderen.
Tussen de twee torens in, op de fundamenten van het kasteel, is nu een rustige Franse tuin aangelegd. Om de burcht heen staan talloze laat-Middeleeuwse huizen die het dorp een karakteristieke uitstraling geven. Verder vindt u overal in het plaatsje resten van versterkingen, er zijn uitzichtspunten, kelders en twee kerkjes. Ook de stadspoort is de moeite waard.

Terug naar het overzicht